Op 17 maart 2005 verscheen in Trouw een artikel van Jan Oegema met als titel ‘De toekomst der religie’. In dat artikel vertelt Oegema dat hij, van huis uit gereformeerd, lange tijd niets met de kerk heeft gedaan en nu nog steeds niet. Hij heeft ondertussen wel zijn religieus verlangen onderdrukt onder invloed van de antichristelijke tijdgeest. Maar tijden veranderen. Hij komt in het artikel ‘uit de kast’ als een soloreligieus mens op zoek naar andere solo-religieuzen. Het artikel van Oegema stond centraal op een discussiemiddag georganiseerd door het bezinningscentrum van de PKN. Oegema en anderen discussieerden onder leiding van Annemiek Schrijver (IKON) met de in de zaal aanwezigen over de vragen die boven kwamen. Als je als religieus mens geen kerk wilt, wat dan wel? Staat persoonlijke beleving haaks op het kerkelijk leven binnen kerkmuren? Als ieder voor zich zijn/haar eigen waarheid schept in eenzaamheid is dat dan niet vermoeiend en onvruchtbaar? Als Oegema ‘iets’ wil met andere solo-religieuzen is er dan iets anders mogelijk dan ‘kerk’? Gaat het niet altijd zo dat een beweging (die Oegema zou willen) binnen de kortste keren toch weer versteent en instituut wordt? Duidelijk werd die middag dat er veel eenzame zielen zijn in protestantse en rooms-katholieke kerken. Allemaal solo-religieuzen die zich niet welkom voelen in hun eigen gemeente omdat ze anders geloven dan de rest. Zij zoeken het gesprek met gelijkgestemden. Niet zozeer religieus gelijkgestemden, want daarvoor zijn de solo’s te
verschillend. Niet de inhoud verbind, maar het gevoel van eenzaamheid al of niet binnen de muren van een kerk. En zo kwamen er weer veel nieuwe vragen bij die middag. Lijden solo-religieuzen aan een problematisch taalgebuik en daardoor aan inhoudsloosheid? Of is het niet willen en kunnen delen van taal en inhoud van
religie juist het startpunt voor een vruchtbare uitwisseling? Hoeveel angsthazen zijn er eigenlijk in Nederland die nog als solo-religieus uit de kast moeten komen? Is religie wel iets voor in je eentje of is ‘gemeenschap’ noodzakelijk? Weten solo’s wel dat ze schatplichtig zijn aan de christelijke traditie en wat zegt ze dat? De solo is de ultieme religieuze dakloze die zich verweesd en eenzaam voelt en daarom toch weer op zoek gaat naar iets als een netwerk, een nadenkplek, naar communicatie met anderen. De kerk is gericht op’ gemeentevorming,
maar een nomade laat zich niet settelen. Er zijn andere concepten nodig om een dak en een plek te creëren voor en van solo’s. De hele middag heb ik me afgevraagd of solo’s zich ergens in de VVP thuis zouden kunnen voelen. Hebben we ze misschien ook al in huis? Kunnen we een nieuwe doelgroep uit de kast laten komen? Uw reacties zijn welkom op
e-mail ludikhuize@planet.nl
Vriendelijke groet, lneke Ludikhuize,
voorzitter van VVP-Ned.
(Kerk en Wereld juli/augustus 2005)