NUTTELOOS GESJOEMEL ?
Het lijkt er veel op of de wereld aan elkaar hangt van eigen belang,
gesjoemel en passief toekijken. In een wereld waarin egoïsme hoogtij
viert, wordt de behoefte aan rechtvaardigheid, echtheid en eerlijkheid
steeds groter. Er is een nieuwe partij opgericht, die is afgesplitst van
de P.v.d.A. De leden van deze nieuwe partij willen zich profileren als
slachtoffers en als zodanig terugslaan. Zij zijn niet geïnteresseerd in de
werkelijkheid van anderen. Hun geloof draagt de kenmerken van een
leugenachtig karakter. Want het evangelie ontraadt aanval zowel als
tegenaanval, en in plaats daarvan raadt het het toekeren van de
andere wang aan. In de politiek kun je waarnemen dat een eensgezind
volk een illusie is, hoewel het erop lijkt dat de homogeniteit toeneemt
in oorlogstijd, want dan schaart men zich achter een gemeenschappelijke
doelstelling.
Ben Tiggelaar heeft dat in de NRC als volgt van commentaar voorzien:
“Met elk krantenbericht over zelfverrijking groeit de behoefte aan
leiders, die niet voor zichzelf kiezen. Met al die meldingen van
vriendjespolitiek neemt het verlangen naar zuiverheid toe. Met elk
verhaal over leugenachtigheid snakken we steeds meer naar waarheid.
Waarom betalen we niet gewoon belasting in het land waarin we rijk
geworden zijn?” Je kunt er namelijk ook een eer in stellen (veel)
belasting te betalen.
Of stelt een gewone mening niets meer voor? En zijn er niet teveel
meningen? Staat de vrijheid van meningsuiting daarom onder druk?
Want nooit eerder hebben we zo onbevangen onze mening over alles
en nog wat kunnen geven. Al die meningen kunnen bestaan omdat de
redelijkheid zoek is en omdat er te weinig rekening wordt gehouden
met het algemeen belang. En chaotische wetten die gebaseerd zijn op
illusies hebben beslist geen betekenis en vallen daarom buiten de sfeer
van de rede. Hieruit blijkt dat de mens zelf de oorzaak van de chaos is,
en dat deze fragmentatie leidt tot elkaar bevechtende delen.
Andere voorbeelden van gesjoemel zijn de zogenaamde referenda.
Als je vindt dat Nederland zich moet afscheiden van Europa, kun je
daarover geen volksraadpleging organiseren. Wat doe je dan? Dan
vraag je een referendum aan over het al getekende handelsverdrag
met de Oekraïne. Het aantal tegenstemmers tegen het verdrag blijkt
dan niet groter te zijn dan de door het Sociaal en Cultureel Planbureau
voorspelde 21%. Dit cijfer correspondeert met het aantal mensen dat
zich tegen Europa keert. Ook als het zou kunnen heeft een referendum
hierover geen zin, omdat de uitkomst reeds bekend is. De burgers
kunnen kennelijk de gevolgen van de valse voorwendsels van de
initiatiefnemers van dit referendum niet meer overzien. Duidt het
initiatief om zo’n referendum voor te stellen en af te dwingen al op
burgerlijke ongehoorzaamheid, dan is er eigenlijk voor de stemmers
maar één antwoord mogelijk, thuisblijven. Dus ook ongehoorzaam zijn
aan de oproep. Als iedereen de ijdelheid van zulk soort vreemde
wensen kan inzien kan niets hen meer misleiden. Wat is daar voor
nodig? Redelijk denken. Dat wil zeggen valse voorwendsels uitsluiten.
Heeft het referendum dan toch nog enige verdienste? Ja, dat is dat we
ongemerkt bezig zijn elkaar op te voeden door na te denken over
zaken die anders wellicht onbesproken zouden zijn gebleven. We
hoeven het overschot aan meningen nog niet terug te dringen om het
redelijke denken te kunnen propageren. We worden daarbij geholpen
door een eenvoudige formule, die we ook aan het evangelie ontlenen.
De meningen-producent zien we daarbij als een zaaier. Zijn ideeën-zaad
valt of in vruchtbare grond of valt op de weg waar het verdort. De
kwaliteit van het opkomende zaad kunnen we dan alsnog in alle
redelijkheid beoordelen. Het verdorde graan biedt geen goede basis
meer om daar nog verder over na te hoeven denken. Maar wie is
vervolgens bereid zijn eigen vermeende waarheid in twijfel te trekken?
Dat kan als burgers er in een goed gesprek achter zullen komen dat ze
het eigenlijk over de meeste zaken eens zijn. Dat is het directe nut van
gespreksgroepen. Goed kunnen samenwerken is voor onze toekomst
van enorm belang. De traditionele organisatiestructuur met een topdown
besluitvorming past niet meer in de hedendaagse maatschappij